Wanneer je je plotseling in een nieuw leven bevindt waarin alle details zijn veranderd; hoe ga je dan verder?
Mevrouw heeft mij gebeld; ze weet het allemaal niet zo goed meer. Ze klinkt vastbesloten door de telefoon: “Ik wil echt een gesprek met jou.”
Ze woont wat achteraf in een mooi dijkhuisje dat tegen een prachtig weids landschap aanleunt. Het is herfstweer wanneer ik bij haar aankom. Het heeft net geregend en het ruikt er kruidig. Ze opent de deur en vertelt mij gelijk dat ze ontzettend gespannen is. Haar gezicht staat er strak van. Eenmaal binnen is het er gezellig en warm. Vanuit het raam kijken we naar het uitzicht dat ons als vanzelf verstilt.
Telkens opnieuw vertellen
“Ze zucht, het alles weer opnieuw moeten vertellen, daar zie ik zo tegenop!” We gaan samen zitten op de bank en ik vraag naar haar mooie huis. Haar man, die kortgeleden is overleden, heeft alles zelf opgebouwd. Ze vertelt me dat ze het ooit als een krot hebben gekocht, maar met veel liefde heeft hij het veranderd in een mooi en comfortabel huis.
De volgende dag was hij er niet meer
Zo komt het gesprek op wat voor man hij voor haar was en wat hij voor de kinderen heeft betekend. Langzaam bewegen we zo samen naar het overlijden. Het is een plotselinge dood geweest. ’s Morgens was er een alledaags gedag en de volgende dag was hij er niet meer. Ze kan het bijna niet bevatten, nog steeds heeft ze schokmomentjes van ‘Oh nee, hij komt niet thuis’ of als ze bijna automatisch twee borden heeft neergezet. Op deze momenten voelt ze de pijn zo verschrikkelijk. Ze heeft het idee dat de pijn toeneemt. “Ik ben voornamelijk in het regelen geschoten, dat niet alles op orde hebben gaf zo veel onrust. “Maar nu alles een beetje klaar lijkt te zijn voel ik het verdriet steeds meer.” Ze huilt: “Ik vind het zo moeilijk, ik heb nog kinderen en voor hen moet ik door.” Na een moeizame nacht staat ze gewoon op en doet de dagelijkse dingen, maar het leven is niet leuk meer. “De glans is eraf.”
Haar ritme aangepast
Overdag gaat het wel, ze heeft haar ritme aangepast. Zo gaat ze op een andere tijd eten dan voorheen, zodat het eten minder als een confrontatie voelt. Ze gaat eerst wandelen op de tijd dat haar man altijd thuiskwam, waardoor het moment van het gemis minder zwaar wordt. “De avonden blijven leeg, moeilijk en zwaar.” Ze zegt het met tranen in haar ogen. Gelukkig zijn er wel mensen om haar heen die dit begrijpen en er komt met regelmaat iemand even langs. Daar is ze heel blij mee en toch is het soms ook erg vermoeiend. “Dat komt” vertelt ze me, “omdat ik zo slecht slaap. Ze wacht met het naar bed gaan totdat ze bijna omvalt van vermoeidheid; dan lukt het wel eens wat sneller in te slapen. Maar steevast is ze om 4 uur weer wakker en slaapt dan niet meer.
’s Nachts malen
Op mijn vraag wat er dan met haar gebeurt, is ze even stil. “Huilen, denken, ik ben angstig over hoe het nou moet in de toekomst. Gedachten die blijven malen.” Ze heeft van de huisarts wat tabletjes gekregen om te kunnen slapen, maar daar was ze de volgende dag zo duf van dat ze dat toch liever niet te vaak inneemt.
Wat kan haar helpen?
“Zou het helpen om je zorgen, je gedachten allemaal op te schrijven? Schrift op je nachtkastje met een pen erbij, zodat je gelijk alles uit je hoofd kan schrijven?” stel ik voor. Ze aarzelt. “Of de radio aanzetten, zodat het geluid je uit je gedachten kan trekken?” Zelf denkt ze ook aan even een spelletje doen op haar telefoon. Al denkend en pratend komen we samen nog op een kop theedrinken en een warme kruik op haar buik, zodat de knoop daar wat ontspant. Ze is blij met de suggesties. “Ik ga ze allemaal uitproberen!”
Ongenuanceerd vertellen
We praten nog wat langer door, maar ik kan zien dat het gesprek haar heeft vermoeid. Ik vraag haar of ik nog iets ben vergeten te vragen dat ze wel graag wil vertellen. Ze reageert spontaan: “We hebben alles wel besproken. Wat fijn dat ik zo alles lekker ongenuanceerd heb mogen vertellen!”
We besluiten samen het gesprek hiermee te beëindigen. En met de belofte dat ze me mag bellen wanneer ze voelt dat het weer nodig is, stap ik de herfst weer in. Het regent, ik ril even en stap gelukkig in de auto met het gevoel dat ik haar echt een beetje op weg heb kunnen helpen.
Wat is jouw pad?
Wat blijft het toch ook moeilijk om uit te leggen dat dit wel voor een lange tijd de nieuwe manier van leven zal zijn. Onderzoekend wat wel of niet goed is voor jezelf en soms weer aanpassen, totdat je iets vindt wat dan wel voor je werkt. Zo jouw pad vinden is een groot onderdeel van het leren omgaan met dit nieuwe veranderde leven. Dat pad is voor iedereen weer anders en dat zorgt ervoor dat ook de zoektocht voor eenieder anders is.
Wil je meer informatie? Kijk op www.cvu.nl/na-de-uitvaart
