Wat de afgelopen week de meeste indruk op mij heeft gemaakt is mijn bezoek aan een jong gezin in rouw. Vader is overleden. Het gezin bestaat uit moeder en twee puberkinderen. Ik ben daar als nazorgmedewerkster van CVU Uitvaartzorg bij betrokken. Moeder belde mij dat zij zich zorgen maakt over haar jongste kind, die maar niet lijkt te rouwen. Daarom ging ik naar ze toe.
Zorgen voor elkaar
Het gesprek begint over hoe pa ziek en zieker werd, totdat hij thuis overleed. We spreken over de uitvaart en het zachte, hoe nu verder? Hoe zij afscheid hebben genomen; de één door naast hem te liggen, de ander door zijn hand vast te houden en het voeren van een mooi gesprek.
Het gesprek begint over hoe pa ziek en zieker werd, totdat hij thuis overleed. We spreken over de uitvaart en het zachte, hoe nu verder? Hoe zij afscheid hebben genomen; de één door naast hem te liggen, de ander door zijn hand vast te houden en het voeren van een mooi gesprek.
Dit ontroerende en verdrietige gesprek raakt me.
Ook non-verbaal gebeurt er veel zie ik. De jongen die de hand pakt van zijn zus. De moeder die zich sterk houdt voor de kinderen, maar intens verdrietig is. Alle drie zie ik ze elkaar beschermen. Zo zorgen zij voor elkaar. Lief natuurlijk en vaak onvermijdelijk, maar soms wel heel erg alleen, zo ieder op een eigen eilandje.
Ook non-verbaal gebeurt er veel zie ik. De jongen die de hand pakt van zijn zus. De moeder die zich sterk houdt voor de kinderen, maar intens verdrietig is. Alle drie zie ik ze elkaar beschermen. Zo zorgen zij voor elkaar. Lief natuurlijk en vaak onvermijdelijk, maar soms wel heel erg alleen, zo ieder op een eigen eilandje.
GezinsboxHet is juist dit gesprek dat mij inspireerde tot het maken van een Gezinsbox: een doos vol met opdrachtjes, suggesties, een lief gedichtje, een verhaal over rouw. Speciaal op maat gemaakt. Want elk gezin is anders, in leeftijd en in samenstelling. Een opdrachtje in de box voor dit gezin is bijvoorbeeld: Schrijf op hoe je je voelt vandaag. Dit zou kunnen in een agenda die voor iedereen toegankelijk is. Zo kun je op een eenvoudige manier aan elkaar laten weten hoe het ervoor staat.
Begrip en ruimte
Rouwen gaat nooit voor allemaal op dezelfde manier en ook niet op dezelfde tijd. Dus wanneer jij vrolijk opstaat en zin in de dag hebt, kan je moeder een verschrikkelijke nacht hebben gehad en zich heel verdrietig voelen, of juist andersom. De Gezinsbox kan bijdragen aan even laten weten hoe het met je gaat, zonder ‘moeilijke’ gesprekken te hoeven voeren. Dit schept begrip en ruimte. Daaronder vormt zich ook een gewaarwording, een bewustwording dat het niet altijd voor iedereen op hetzelfde moment hetzelfde voelt.
Rouwen gaat nooit voor allemaal op dezelfde manier en ook niet op dezelfde tijd. Dus wanneer jij vrolijk opstaat en zin in de dag hebt, kan je moeder een verschrikkelijke nacht hebben gehad en zich heel verdrietig voelen, of juist andersom. De Gezinsbox kan bijdragen aan even laten weten hoe het met je gaat, zonder ‘moeilijke’ gesprekken te hoeven voeren. Dit schept begrip en ruimte. Daaronder vormt zich ook een gewaarwording, een bewustwording dat het niet altijd voor iedereen op hetzelfde moment hetzelfde voelt.
Wat kun je doen?
Een andere suggestie die ik voorstelde aan het gezin was: Denk na over wat of wie je kunt inzetten als je je verdrietig, angstig, naar of juist heel boos voelt. Vertellen dat je het stoeien met pa zo verschrikkelijk mist is toch heel moeilijk, omdat je ma zo verdrietig reageert en dat wil je ook niet. Ga je dan bijvoorbeeld muziek luisteren en dansen? Of ga je naar je oma? Helpt het om even te appen of te bellen met een vriend of vriendin?
Een andere suggestie die ik voorstelde aan het gezin was: Denk na over wat of wie je kunt inzetten als je je verdrietig, angstig, naar of juist heel boos voelt. Vertellen dat je het stoeien met pa zo verschrikkelijk mist is toch heel moeilijk, omdat je ma zo verdrietig reageert en dat wil je ook niet. Ga je dan bijvoorbeeld muziek luisteren en dansen? Of ga je naar je oma? Helpt het om even te appen of te bellen met een vriend of vriendin?
Zo samen met elkaar de dingen in kaart brengen helpt ook om te vertrouwen dat er dingen en/of mensen zijn die iets voor jou kunnen doen. Die een gezinslid kunnen opvangen, ook wanneer je het zelf niet zo goed kan opbrengen of de ander niet wilt ‘lastigvallen’.
Zo hoop ik dat het eiland waar ieder zich op bevindt toegankelijk blijft voor de ander binnen het gezin. Zodat je elkaar kunt beschermen, maar wel met begrip voor elkaar.
Ellen van Bruggen, nazorgmedewerkster CVU
Wil je meer informatie ? Kijk op www.cvu.nl/na-de-uitvaart
