In deze tijd ben ik, zoals veel anderen, veelal vanuit huis aan het werk. De mensen die behoefte hebben aan nazorg spreek ik voornamelijk via de telefoon en incidenteel ook iemand met beeldbellen. Hoewel ik het persoonlijke contact mis in het gesprek kunnen we zo met elkaar toch contact hebben en is het zeker niet minder waardevol. Naast mijn gebruikelijke nazorg-gesprekken bied ik ook luisterend oor-gesprekken aan. Op deze manier kan ik mijn bijdrage leveren aan het opvangen van mensen in deze vreemde tijd.
Wel vrede met het overlijden
Zo spreek ik met een zoon wiens moeder is overleden aan het coronavirus. Ik spreek met hem voordat de uitvaart heeft plaats gevonden. Hij heeft mij gevraagd hem te bellen omdat hij geen kant op kan met zijn boosheid. Zijn moeder heeft het virus opgelopen en is heel snel overleden. Gelukkig heeft hij wel afscheid van haar kunnen nemen. Op zich heeft hij vrede met het overlijden, zegt hij me. Ze was al zeer op leeftijd en leed al een flink aantal jaren aan dementie. Maar wat hij wel moeilijk vindt, is dat de uitvaart zo klein moet worden gehouden. Omdat hij vindt dat zijn moeder zoveel meer verdient in haar afscheid. “Er zijn al zo weinig mensen die ik kan uitnodigen, maar nu is er ook nog een aantal dat niet durft te komen omdat zij is overleden aan het virus” zegt hij.
Angst als leidraad
Haar zussen zijn zelf ook behoorlijk op leeftijd, ze zijn angstig en komen dus niet naar het afscheid. Het doet hem zoveel verdriet én het maakt hem boos. “Jullie doen alles volgens de voorgeschreven protocollen en super hygiënisch!” “Hoe kunnen ze nou bang zijn!” roept hij verontwaardigd. Ik kan me zijn boosheid en teleurstelling voorstellen. Op mijn vraag of de zussen goed contact hadden met zijn moeder voor het overlijden antwoordt hij zonder aarzelen dat dit zeker het geval was. “Blijven ze weg omdat ze boos zijn?” vraag ik. “Nee! Zeker niet” reageert hij direct. Samen onderzoeken we zo verder waar de teleurstelling zit. Langzaam zakt zijn boosheid en volgt er een soort van berusting.
Een waardig en intiem afscheid
“Hoe kun je er voor jezelf toch een mooi en waardig afscheid van maken? En hoe kun je dit ook voor de angstige zussen van je moeder doen?” Daar praten we over ter voorbereiding op de uitvaart. Ook mijn collega bespreekt de verschillende mogelijkheden met hem. Het wordt een mooi, waardig en intiem afscheid. Uiteindelijk kiest hij ervoor om een video-opname van de dienst te bezorgen bij de zussen van zijn moeder, zodat zij ook zelf afscheid kunnen nemen.
Petje af voor mijn collega’s
Mooi om te zien dat mijn collega’s, ondanks de vele beperkingen die zijn opgelegd, hard aan het werk zijn om samen met de families toch voor iedereen een passend en waardig afscheid te organiseren. Zodat de nabestaanden een troostrijk begin hebben van hun rouw. De uitvaartverzorgers zijn creatief in het bedenken van wat er nog wel mogelijk is en doen hun uiterste best om het intiem en persoonlijk te maken. Onze gastdames werken zich een slag in de rondte om alles hygiënisch op orde te houden. Veel collega’s werken vanuit huis om alles vloeiend door te laten lopen.
Behoefte aan een luisterend oor?
Ook behoefte aan een nazorg-gesprek of een luisterend oor-gesprek? Bel met CVU en vraag naar Ellen van Bruggen, nazorgmedewerkster.
Wil je meer informatie? Kijk op www.cvu.nl/na-de-uitvaart
